Sytuacje takie jak udar, wylew czy zawał serca wymagają natychmiastowej reakcji, ponieważ mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia. Szybka interwencja medyczna nie tylko zwiększa szanse na przeżycie, ale także minimalizuje długotrwałe skutki tych chorób. Kluczowe jest umiejętne rozpoznanie pierwszych objawów, co może uratować życie chorego.

Udar mózgu – co to jest?
Udar mózgu to stan, w którym dochodzi do niedokrwienia i niedotlenienia mózgu. Najczęściej spotykanym rodzajem udaru (ok. 80% przypadków) jest udar niedokrwienny. Główną przyczyną jest miażdżyca, czyli odkładanie się złogów cholesterolu w naczyniach krwionośnych, co prowadzi do ich zwężenia lub całkowitego zablokowania. Jeśli zatkane naczynie doprowadza krew do mózgu, niezbędny tlen przestaje docierać do odpowiednich obszarów, co prowadzi do uszkodzenia tkanki mózgowej.

Objawy udaru mózgu
Symptomy udaru zależą od obszaru mózgu dotkniętego niedokrwieniem. Do najczęstszych objawów należą:
• zaburzenia widzenia (najczęściej w jednym oku),
• trudności z równowagą i koordynacją,
• osłabienie mięśni twarzy, np. opadanie kącika ust,
• niedowład jednej strony ciała (problemy z poruszaniem ręką lub nogą),
• niewyraźna mowa, problemy z połykaniem,
• silny, nagły ból głowy.

WAŻNE: W przypadku podejrzenia udaru poproś chorego o uśmiech. Jeżeli twarz staje się niesymetryczna, a jedna strona nie reaguje, może to być sygnał udaru. Objawy te czasami przypominają zachowanie osoby pod wpływem alkoholu.

Jak postępować przy podejrzeniu udaru?
Udar wymaga natychmiastowej pomocy medycznej – nie ma domowych metod radzenia sobie z tym stanem. W razie podejrzenia udaru należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia i poinformować dyspozytora o zaobserwowanych objawach. Wizyty u lekarza rodzinnego czy czekanie na ustąpienie objawów mogą być tragiczne w skutkach.

Zawał serca – przyczyny i objawy
Mechanizm zawału serca jest zbliżony do tego, który prowadzi do udaru niedokrwiennego. W przypadku zawału dochodzi do zablokowania tętnicy doprowadzającej krew do serca, co powoduje niedotlenienie jego mięśnia. Najbardziej charakterystycznym objawem jest silny ból w klatce piersiowej, często promieniujący do szyi, gardła lub ramienia. Towarzyszyć mu mogą duszności, lęk, mdłości, a czasem nawet wymioty. Pacjenci mogą również zgłaszać uczucie zbliżającej się śmierci.

Postępowanie przy zawale
Każda minuta ma znaczenie – zawał wymaga natychmiastowej hospitalizacji. Po zauważeniu objawów należy bezzwłocznie wezwać karetkę pogotowia. Tylko leczenie szpitalne może uratować życie pacjenta.

Wylew krwi do mózgu – charakterystyka i objawy
Wylew krwi do mózgu, czyli udar krwotoczny, to rzadszy typ udaru (ok. 20% przypadków). Powstaje, gdy wskutek nadmiernego ciśnienia krew przedostaje się poza uszkodzoną tętnicę do wnętrza mózgu. Taki stan nie tylko odcina dopływ tlenu do części mózgu, ale także powoduje wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego, co zaburza funkcjonowanie całego organu.

Objawy udaru krwotocznego są podobne do niedokrwiennego, ale często mają cięższy przebieg. Należy natychmiast wezwać pomoc, niezależnie od tego, czy objawy ustąpią, czy nie. Nawet chwilowa poprawa nie oznacza bezpieczeństwa – pacjent musi być hospitalizowany.