Dbanie o higienę seniora to jeden z najważniejszych obowiązków opiekunki. Prawidłowa higiena ciała wpływa nie tylko na samopoczucie podopiecznego, ale również na stan jego zdrowia, zwłaszcza gdy opiekujemy się osobą leżącą i inkontyntentną. Sposób pielęgnacji będzie różnił się w zależności od stanu zdrowia seniora, jego samodzielności i chęci współpracy.
Codzienna rutyna – zacznij dzień od higieny
Każdy poranek powinniśmy zaczynać od higieny seniora. Stan zdrowia podopiecznego, przyjmowane przez niego leki a także sam proces starzenia sprawiają, że ciało po nocy nie pachnie świeżością. W zależności od stanu seniora rano możesz pomóc mu dotrzeć do łazienki lub przeprowadzić higienę w łóżku. Każdy dzień powinien być również zakończony pielęgnacją. Po pierwsze pozwala to zachować komfortowe samopoczucie podopiecznego, po drugie tworzy rytuał, który pomaga odróżnić pory dnia i zapewnia lepszy wypoczynek nocą.
Higiena chodzącego seniora
Sprawny senior powinien ze swojej sprawności korzystać w miarę możliwości. Jeśli więc podopieczny jest chodzący lub jest w wstanie dotrzeć do łazienki, higienę wykonujemy właśnie tam. Na początek dnia najlepszy będzie prysznic, który pozwoli umyć całe ciało. Jeśli sprawność seniora wyklucza taką możliwość, konieczne będzie przemycie dłoni, twarzy i okolic intymnych. Osoby starsze często mierzą się z problemem nietrzymania moczu i/lub kału, dlatego dbałość o higienę okolic intymnych jest u nich szczególnie istotna. Do czynności wykonywanych w ramach codziennej higieny należy także czesanie włosów i higiena jamy ustnej – mycie zębów lub dbanie o protezę. Chodzący senior wieczorem znowu może wziąć prysznic lub zdecydować się na kąpiel. Trzeba jednak pamiętać, że skóra seniora jest cienka, sucha i delikatna. Zbyt długie i zbyt częste kąpiele mogą ją dodatkowo wysuszać, co prowadzić może do wystąpienia zmian skórnych. Jeśli więc senior chce wziąć kąpiel, niezwykle ważne jest, żeby używać do niej delikatnych kosmetyków o naturalnym składzie.
Senior o ograniczonej sprawności
Senior o ograniczonej sprawności, który nie opuszcza łóżka, musi zostać umyty w swojej sypialni. W tym celu przygotowujemy miskę z ciepłą wodą i wszelkie potrzebne akcesoria. Higienę przeprowadzamy od góry, do dołu, zaczynając na twarzy, kończąc na stopach. Jeśli podopieczny jest siedzący, należy go myć właśnie w takiej pozycji. Osoba siedząca nie powinna mieć problemu z samodzielną higienę twarzy i jamy ustnej. Pamiętaj, że należy aktywować seniora w jak największym możliwym zakresie i nie wykonywać za niego czynności, które może wykonać samodzielnie. Wieczorem powtarzamy rytuał, zapewniając podopiecznemu świeżą piżamę.
Leżący podopieczny
Najtrudniej jest dbać o higienę pacjentów leżących, zwłaszcza tych, którzy korzystają z pieluch. W takiej sytuacji, po nocy zawsze zaczynamy higienę od zmiany pieluchy. Najpierw odpinamy zabrudzoną pieluchę, następnie myjemy okolice intymne, na koniec zakładamy czystą pieluchę. Jeśli pojawią się jakiekolwiek zmiany skórne – odgniecenia, odparzenia, otarcia koniecznie trzeba je zabezpieczyć przy użyciu odpowiednich leków lub kosmetyków, aby nie powstały odleżyny. Jeśli odleżyny już się pojawiły warto zasięgnąć porady pielęgniarki, lekarza lub farmaceuty i postępować wedle wskazań specjalisty.
Sama zmiana pieluchy sprawniej przebiega u seniorów, którzy są w stanie unieść biodra, wtedy zmiana pieluchy technicznie niewiele różni się od przewijania niemowlęcia. Jeśli senior nie jest w stanie unieść pośladków należy najpierw odpiąć pieluchę i umyć okolice intymne (można to robić na jednorazowych podkładach), następnie ułożyć seniora na boku, podłożyć pieluchę, obrócić podopiecznego na plecy i zapiąć pieluchę.
W dalszej kolejności należy wykonać czynności higieniczne zaczynając od góry ciała.
Pozostałe czynności higieniczne, takie jak mycie włosów, higiena paznokci czy zmiana pościeli nie muszą być wykonywane codziennie, ale w zależności od potrzeb, zazwyczaj wystarczy wykonać taką pielęgnację raz w tygodniu.
