Wszystkie osoby powyżej 65 roku życia narażone są na nieodżywienie. Ma to związek z większym zapotrzebowaniem na białka i składniki odżywcze, przy jednocześnie słabnącym apetycie. Nawet zdrowe osoby mogą nie dostarczać organizmowi wszystkich potrzebnych składników. U seniorów obarczonych chorobami to ryzyko bardzo wzrasta. Szczególnie narażeni na niedożywienie są pacjenci onkologiczni, osoby po przebytych udarach i seniorzy po zabiegach chirurgicznych. Na poziom niedożywienia mają wpływ także inne czynniki, takie jak choćby problemy z gryzieniem i żuciem spowodowane utartą zębów.
Czym jest niedożywienie?
Niedożywienie to stan, w którym organizm dostaje mniej energii i/lub składników odżywczych niż potrzebuje. Nieodżywienie dzielimy na ilościowe i jakościowe.
Niedożywienie ilościowe występuje wtedy, kiedy, mówiąc najprościej, senior je za mało. Wskutek przyjmowania niewystarczającej ilości pożywienia dochodzi do chudnięcia i złego stanu odżywienia organizmu. To, jak bardzo stan ten jest poważny, zależy od czasu trwania procesu oraz ogólnego stanu zdrowia.
Niedożywienie jakościowe nie zawsze widoczne jest na pierwszy rzut oka, występuje wtedy, kiedy organizm dostaje za mało składników odżywczych, nawet jeśli je dużo, ale jego dieta nie jest prawidłowa, lub gdy w chorobie doszło do zaburzeń wchłaniania. Niedożywienie jakościowe może wiązać się niedożywieniem ilościowym, ale nie musi. Pacjent, który jest niedożywiony w ten sposób, może, ale nie musi być chudy, może mieć prawidłową masę ciała, a nawet być otyły.
Kiedy podejrzewać niedożywienie?
Niedożywienie należy podejrzewać zawsze wtedy, gdy u podopiecznego zauważymy mniejszy apetyt i kiedy taki stan rzeczy utrzymuje się dłużej niż kilka tygodni, kiedy senior chudnie i opada z sił, kiedy zauważymy trudności w gryzieniu, żuciu lub łykaniu pokarmu. Objawami niedożywienie mogą być też postępujące kłopoty z pamięcią i obniżenie nastroju. Niedożywienie należy podejrzewać także właściwie u każdej osoby, która choruje dłużej niż 3 miesiące.
Dlaczego niedożywienie jest niebezpieczne?
Niedożywienie jest niebezpieczne, gdyż niesie za sobą masę konsekwencji dotyczących stanu zdrowia i sposobu funkcjonowania podopiecznego. Senior traci siły, jego zdolność do samodzielnego funkcjonowania spada. Spadek masy ciała wiąże się z utratą masy niemięśniowej i masy kostnej, co z kolei skutkuje większym ryzykiem upadków i złamań.
Niedożywienie oznacza też gorszą odporność organizmu oraz trudniejsze gojenie ran i odleżyn.
U osób niedożywionych może dojść też do niedokrwistości.
Jak walczyć z niedożywieniem?
Pierwszym krokiem w niedożywieniu powinna być modyfikacja diety na taką, która dostarczy odpowiednią ilość kalorii i składników odżywczych. Jeśli senior ma trudności z jedzeniem większej ilości jedzenia, w porozumieniu z lekarzem, dietetykiem lub farmaceutą, możesz zaproponować mu żywienie medyczne specjalnego przeznaczenia. Specjalnie skomponowane, bogate w białko i substancje odżywcze, drinki są płynne, nie wymagają gryzienia i żucia, w związku z czym łatwo je podać. Mają małą objętość, więc nawet senior, który je małe porcje, będzie w stanie spożyć całość.
U podopiecznych, u których metoda ta się nie sprawdza, lub którzy nie mogą z niej korzystać ze względu na stan zdrowia, lekarz może zaordynować żywienie dożylne lub dojelitowe.
Żywienie dojelitowe polega na dostarczaniu specjalnego rodzaju pożywienia wprost do jelit. Sprawdza się gdy senior z jakiegoś powodu nie może przełykać lub gdy jego żołądek nie jest zdolny do funkcjonowania. Żywienie dożylne polega na podawaniu kroplówek. Można je stosować w ramach wzmocnienia lub okresowo zamiast innych rodzajów żywienia.
