Mamy aktualnie sezon „kleszczowy”. Kiedyś uznawano, że kleszcze żerują od maja do września. Dziś wiemy, że kleszcze bardzo dobrze radzą sobie nawet w nieco niższych temperaturach, co wpływa na czas, w którym jesteśmy narażeni na spotkanie z osobnikiem przenoszącym choroby. Kleszcze żerują zazwyczaj od kwietnia do październik, ale jeśli temperatury są odpowiednio wysokie, mogą pojawić się już w kwietniu, spotkać możemy je też późną jesienią, nawet w listopadzie. Szczególnie wyczulonym trzeba być w okresie letnim, kiedy najłatwiej natknąć się na te pajęczaki.

Kleszcze – z czym mamy do czynienia?

Kleszcze to pajęczaki niewielkich rozmiarów, długość ich ciała wynosi między 1 a 5 mm. Kleszcze żywią się krwią. Zarówno krew zwierząt, jak i krew człowieka jest dla nich wyśmienitym pożywieniem. Kleszcze są ślepe, ale mimo to doskonale wyczuwają zbliżającą się ofiarę. Sygnałem do ataku są wyczuwalne dla nich drgania i zbliżające się ciepło ciała człowieka lub zwierzęcia.
Kleszcze są nie tylko niewidome, ale pozostają też niemal niewidzialne dla człowieka. Po pierwsze są bardzo małe, zwłaszcza niedorosłe osobniki, będące małą, ciemną kropeczką trudno zauważyć, a po drugie ich ukąszenie jest dla człowieka niewyczuwalne. Dzieje się tak dlatego, że kleszcze produkują i wstrzykują w ciało człowieka substancję znieczulającą, nie mamy więc szansy zorientować się, że właśnie jesteśmy kąsani przez pajęczaka.

Gdzie zamieszkują kleszcze?

Może nam się wydawać, że kleszcze możemy spotkać przede wszystkim w lesie. Nie jest to niestety prawdą. Kleszcze żerują nie tylko w lasach, ale także w parkach i ogrodach, a nawet w trawnikach. Do tego, żeby czuć się dobrze wcale nie potrzebują dużych drzewostanów, najlepiej czują się w trawach i wśród liści. Kleszcz może zaatakować Ciebie lub seniora podczas spaceru po parku czy relaksu w ogrodzie. Kleszcze mogą trafiać do domu również poprzez zwierzęta, które są dla nich doskonałym środkiem transportu. Kleszcz ukryty w futrze wychodzącego zwierzaka może przenieść się na człowieka.

Dlaczego kleszcze są groźne?

Miejsce po ukąszeniu komara potrafi dotkliwie swędzieć nawet przez kilka dni, a ukąszenia kleszcza nie czujemy. Dlaczego więc bardziej boimy się kleszczy? Kleszcze są nosicielami groźnych wirusów i bakterii, które wstrzykują w ciało człowieka wraz ze wspomnianą wcześniej substancją znieczulającą. Kleszcze przenoszą wirus, który wywołuje kleszczowe zapalenie mózgu oraz bakterię wywołującą boreliozę. Obie choroby są groźne. Na szczęście przed zapaleniem mózgu możemy ochronić się dzięki szczepieniom, boreliozę można natomiast skutecznie leczyć za pomocą antybiotyków.

Jak chronić się przed kleszczami i przenoszonymi przez nie chorobami?

Chorobom zawsze lepiej zapobiegać niż je leczyć. Jeśli chcemy uniknąć kleszczowego zapalenia mózgu, możemy przyjąć szczepionkę. Profilaktyka boreliozy jest nieco trudniejsza, gdyż nie istnieje szczepionka chroniąca przed tą chorobą. Skutecznymi metodami w walce z kleszczami jest:

• stosowanie preparatów przeciwko kleszczom – należy spryskać nimi ciało i/lub ubranie (zgodnie z zaleceniami producenta) przed każdym wyjściem do lasu, parku czy ogrodu. Preparaty takie chronią zazwyczaj nie tylko przed kleszczami, ale także przed komarami i innymi insektami, korzyść jest więc naprawdę duża.
• kiedy spodziewamy się, że będziemy narażeni na atak kleszczy, wybierajmy ubrania, które zasłonią jak największą część ciała – zakładajmy spodnie i bluzki z długim rękawem, a głowę chrońmy czapką.
• po powrocie z lasu czy parku oglądajmy dokładnie całe ciało, żeby pozbyć się ewentualnego nieproszonego gościa zanim zdąży zaatakować.

Co zrobić po ukąszeniu przez kleszcza?

Jeśli zauważysz w swoim ciele wbitego kleszcza możesz usunąć go samodzielnie – za pomocą specjalnie przeznaczonych do tego urządzeń, które kupisz w aptece. Taki okaz możesz oddać do badania w kierunku boreliozy. (W Niemczech badania laboratoryjne kleszczy mają bardzo wysoką jakość!) Pojawienie się kleszcza nie wymaga wizyty u lekarza, chyba, że pojawią się alarmujące objawy, które mogą świadczyć o zachorowaniu, najważniejszym z nich jest tzw. rumień wędrujący.
Przede wszystkim warto jednak zachować spokój. Nie każdy kleszcz jest zakażony, a więc nie każdy jest stanie zarazić swoją ofiarę.